مارچوبه “asparagus” یک گیاه مغذی است که از 2000 سال پیش برای تزئین و دارو استفاده می شده است. منشا آن منطقه ی مدیترانه ی شرقی است و از آن جا به تمام نقاط جهان راه یافته است. از نظر طب قدیم ایران، مارچوبه گرم و خشک است. این گیاه سرشار از منیزیم، نیاسین، فسفر، پتاسیم، ریبوفلاوین، سلنیوم، تیامین، روی، فیبر و ویتامین‌های A، B، C و E می باشد. همچنین این گیاه منبع بسیار خوبی از فولات است. 100 گرم مارچوبه ی تازه حاوی دو گرم فیبر، 756 میکروگرم ویتامین آ ، 6.5 میلی گرم ویتامین ث و 52 میکروگرم فولات است.
عصاره ی مارچوبه حاوی اسیدهای آمینه و مواد معدنی است که می تواند حالت خواب آلودگی و کسالت را برطرف کند. همچنین از سلول های کبدی در برابر مواد سمی محافظت نماید. این گیاه در عین حال خاصیت ضد سرطانی، ضد قارچی و ضد التهابی دارد و ادرار آور نیز می باشد.
هر 100 گرم این گیاه فقط 20 کیلوکالری انرژی دارد و بدین ترتیب یک جایگزین بسیار عالی برای میان وعده های پُرکالری است.این گیاه باعث افزایش متابولیسم بدن شده و به عنوان یک چربی سوز، به لاغری شما کمک می کند.
فولات اساسا برای سلامت سیستم قلب و عروق لازم و ضروری است. کمبود فولات باعث ایجاد خطر حمله ی قلبی و بیماری های قلبی عروقی می شود. فولات مسئول تبدیل هموسیستئین به سیستئین است که تجمع آن در دیواره های رگ ها باعث تصلب شرائین می شود.
با خوردن یک وعده مارچوبه، 66 درصد نیاز روزانه بدن به فولات تامین می شود. برای تسکین و آرامش قلب می توانید از دم کرده ی آن استفاده کنید. دمنوش این گیاه را به این صورت تهیه کنید: چند شاخه از این گیاه را در داخل یک لیتر آب جوش بریزید. مقداری هم رازیانه و جعفری به آن اضافه کنید و بگذارید به مدت 5 دقیقه دم بکشد. از این دم کرده به مقدار 2 تا 3 فنجان در روز بنوشید.
برای زنان باردار بسیار مفید است؛ زیرا فولات برای جلوگیری از نقص لوله ی عصبی و ناهنجاری های مغز و نخاع لازم است و کمبود آن باعث زودتر به دنیا آمدن نوزاد، کاهش وزن شدید و رشد نکردن نوزاد تازه متولد شده، می گردد.
مارچوبه منبع بسیار خوبی از پتاسیم و مقدار كمی سدیم است. این خاصیت مُدر بودن مارچوبه به تنظیم فشارخون کمک می کند.
این گیاه به ساختن گلبول های قرمز خون نیز کمک می کند.
به هنگام خرید در پی ساقه های سبز روشن باشید. شاخه های مارچوبه ی تازه، راست و نرم بوده و جوانه های آن نباید باز شده باشد . در صورتیکه فلس های نوک آن باز باشد نشانه ی این است که گیاه مدت زیادی مانده و کهنه شده است. برای نگهداری این گیاه، آن را در پارچه های مرطوب بپیچید و سپس در یک کیسه ی پلاستیکی قرار داده و در یخچال نگهداری کنید؛ زیرا گرما و خشکی، آن را از بین می برد. نگهداری مارچوبه به این ترتیب علاوه بر حفظ ویتامین های موجود در آن، به حفظ حالت تردی آن نیز کمک می کند.
پختن این گیاه باعث به وجود آمدن تغییراتی در آن می شود؛ کلروفیل، رنگدانه ای که باعث سبزی گیاهان می شود، به اسید حساس است. با پختن مارچوبه، کلروفیل آن با اسیدهای موجود در آن یا در آب پخت واکنش شیمیایی داده، فئوفتین تشکیل می دهد که به رنگ قهوه‌ای است. در نتیجه مارچوبه ی پخته، رنگ زیتونی دارد. با افزایش سرعت پخت می توان از این واکنش جلوگیری کرد و زمانی برای واکنش کلروفیل و اسیدها باقی نگذاشت یا آن که می توان مقادیر زیاد آب را به کار برد تا اسیدها رقیق شوند.
